Τι είναι ο στραβισμός και πότε εμφανίζεται;
Ο στραβισμός μπορεί να εμφανιστεί κατά τη γέννηση ενός παιδιού ή μέχρι τα δύο πρώτα έτη της ζωής του. Πρόκειται για μία πολύ συχνή δυσλειτουργία κατά την οποία τα μάτια δεν λειτουργούν συγχρονισμένα, με το ένα μάτι είναι στραμμένο στο αντικείμενο προσήλωσης και το άλλο σε διαφορετική κατεύθυνση, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα ο εγκέφαλος να λαμβάνει δύο διαφορετικές εικόνες για το ίδιο αντικείμενο. Λόγω της κατάστασης αυτής, ο εγκέφαλος αναγκάζεται να «σβήσει» τη μία από τις δύο εικόνες γεγονός που οδηγεί τελικά στο «τεμπέλιασμα» του ενός ματιού.
Ο στραβισμός τείνει να είναι κληρονομικός, ενώ η εμφάνισή του προκαλεί όχι μόνο αισθητικά αλλά και ψυχολογικά προβλήματα στο παιδί που πάσχει από αυτόν. Επίσης, η διάγνωσή και η αντιμετώπισή του θα πρέπει να είναι άμεση γιατί σε διαφορετική περίπτωση ο ασθενής θα έχει αισθητή μείωση της όρασης στο παθολογικό μάτι, η οποία δε διορθώνεται με τη χρήση γυαλιών οράσεως, οδηγώντας εν τέλει στην αμβλυωπία.
Οι τρεις βασικές κατηγορίες στραβισμού είναι οι εξής:
- Παθολογικός στραβισμός: Αφορά την κατάσταση που περιγράφεται στην προηγούμενη παράγραφο. Ο παθολογικός στραβισμός χωρίζεται στις παρακάτω κατηγορίες ανάλογα με την κατεύθυνση προς την οποία «κοιτάζει» το μάτι που στραβίζει:
- Ανωτροπία: Στραβισμός κατά τον οποίο το πάσχον μάτι βλέπει προς τα πάνω.
- Υποτροπία: Στραβισμός κατά τον οποίο το πάσχον μάτι βλέπει προς τα κάτω.
- Συγκλίνων: Στραβισμός κατά τον οποίο το πάσχον μάτι βλέπει προς τα μέσα.
- Αποκλίνων: Στραβισμός κατά τον οποίο το πάσχον μάτι βλέπει προς τα έξω.
- Φυσιολογικός στραβισμός: Οφείλεται στη μη καλή συνεργασία των μυών του οφθαλμού κατά τους πρώτους 3 έως 6 μήνες της ζωής του ανθρώπου. Διορθώνεται από μόνη της χωρίς καμιά απολύτως θεραπεία.
- Ψευδοστραβισμός: Πρόκειται για μια κατάσταση κατά την οποία ένα παιδί δεν πάσχει από στραβισμό αλλά δίνει την εντύπωση ότι έχει στραβισμό λόγω κάποιων ανομοιομορφιών όπως η μεγάλη απόσταση μεταξύ των ματιών, η ασυμμετρία των βλεφάρων του ή του κρανίου.
Πώς αντιμετωπίζεται ο στραβισμός;
Οι τρόποι αντιμετώπισης του στραβισμού ποικίλουν ανάλογα με το είδος του στραβισμού, την ηλικία του παιδιού και τις συνυπάρχουσες διαταραχές. Η κάλυψη του παθολογικού ματιού, τα γυαλιά, κάποιες ειδικές ασκήσεις όρασης και η χειρουργική επέμβαση αποτελούν μερικούς από τους τρόπους θεραπείας του στραβισμού.
Εννοείται, βέβαια, πως η ενεργή και άμεση συμμετοχή των γονέων καθώς επίσης και η συχνή παρακολούθηση του οφθαλμιάτρου κρίνεται απαραίτητη ώστε να βοηθηθεί το παιδί προκειμένου να μάθει να χρησιμοποιεί και τα δύο του μάτια και να αποκτήσει φυσιολογική, διόφθαλμη όραση το συντομότερο δυνατό.